NOWOŚCI WYDAWNICZE MIESIźCA

Podsumowanie roku 2003 na polskim rynku komiksowym

Już po raz drugi prezentuję podsumowanie roku na polskim rynku komiksowym. Tym razem w zestawieniu pojawiło się kilka nowości. Poza dość oczywistą, czyli porównaniem z rokiem ubiegłym, doszły nowe elementy, takie jak podział na kraje pochodzenia wydanych w ubiegłym roku komiksów (co niekiedy trudno było ustalić) oraz wykresy uzupełniające kilka najważniejszych informacji. Wszystkie liczby w nawiasach kwadratowych dotyczą roku 2002.

Dwaj duzi wydawcy, którzy z impetem wpadli na rynek komiksowy w 2002 roku (Amber i Podsiedlik-Raniowski i S-ka), w roku 2003 zdecydowali się wycofać z powodu słabej sprzedaży. Pierwszy sam się o to prosił, dyktując bardzo wysokie ceny za nieatrakcyjne tytuły nieraz paskudnie przygotowane do druku, a przyczyn niepowodzenia drugiego można dopatrywać się w niedużym zainteresowaniu humorystycznymi albumami dla dzieci, czego doświadczył również Egmont. Siedmioróg, który na początku roku miał dość ambitne komiksowe plany, nagle zamilkł, by po wielu miesiącach zwłoki wydać zaledwie jedną pozycję - drugiego "Blacksada" - i to w znacznie wyższej, niż dotąd, cenie. Czytelnikom nie przypadły do gustu zmiany w polityce Mandragory - wzrost cen oraz drukowanie większości tytułów w 24-stronicowych zeszytach. W głosowaniu na antynagrodę w plebiscycie K'03 wrocławski edytor zajął czwarte miejsce, wyprzedzając nawet Amber.

W roku 2003 wydano w Polsce 382 [288] albumy komiksowe, 34 [41] zeszyty (podział na albumy i zeszyty bywa niekiedy dość umowny), 32 [34] numery magazynów, 72 [82] czasopisma dla dzieci i młodzieży, 4 [4] książki okołokomiksowe. Daje to w sumie 524 [449] pozycji. 21 [7] albumów i zeszytów zawierało w całości lub w dużej części materiał wcześniej publikowany w prasie a 41 [29] było kolejnymi wydaniami, niekiedy w formie nieco odmiennej, niż poprzednio.

Zobacz wykresy z podziałem na miesiące.

W ciągu całego roku aktywnych było 46 [23] wydawców. Egmont Polska zgodnie z oczekiwaniami wydał zdecydowanie więcej, od pozostałych wydawców - 255 [201] pozycji. JPF, który uplasował się na drugiej pozycji, wydał aż o 200 pozycji mniej, czyli 55 [48]. Trzecie miejsce zajęła Mandragora, wydając 35 [23] albumów i zeszytów. Wyprzedziła tym samym Motopol, który wydał 26 [33] albumów, czyli jako jedyny w pierwszej piątce mniej, niż w roku 2002. Piątkę stałych graczy zamyka z 24 [16] pozycjami Waneko, które w roku poprzednim było dopiero siódme. Podsiedlik-Raniowski i S-ka, który zamilkł już w czerwcu, zdążył wydać 22 [12] albumy i z miejsca dziewiątego w 2002 roku awansował na szóste. Amber, który wydawał komiksy również do czerwca, zajął miejsce siódme, a więc odnotował spadek z czwartego. W roku 2003 wydał 12 [32] albumów, czyli zdecydowanie mniej, ale za to zdecydowanie drożej, co ostatecznie odstraszyło klientów. Na miejscu ósmym znalazła się XXL Grupa Medialna, która wydała 10 [3] numerów "Mix Komiksu". Miejsce 9 z 7 pozycjami zajmują ex aequo trzej wydawcy: Fun Media [16], która działalność zakończyła już w marcu, Kultura Gniewu [4], aktywna jedynie w miesiącach konwentowych oraz Post [4], który poza albumami wydawał też "KKK". Dalej znalazły się Niezależna Prasa - 6 [7] pozycji, za nim Graficon - 5 [5] pozycji, BM Vision, Kasen (dwaj nowi gracze), Prószyński i S-ka [3] oraz Studio Domino [2] - każdy z nich po 4 pozycje. Michaś Potrafi wydał 3 [4] pozycje i zakończył działalność. Po dwie pozycje wydali: Elita.pl, Imago.com.pl (dwaj nowi gracze), Muza [18 zeszytów reedycji dało jej w poprzednim roku szóste miejsce], Pasażer [1], Siedmioróg [7 - dziesiąte miejsce w ubiegłym roku] i Zin Zin Press [3]. Po jednej pozycji zaprezentowali: Ares2, Arsal [1], Atropos, Impression, Instytut Filologii Słowiańskiej, Krajowe Centrum ds. AIDS, Medika, Oficyna Naukowa, Rzecz Kultowa, Saisha, Słowo/Obraz Terytoria, Westa-Druk, WIP, Wydawnictwo Diecezjalne Sandomierz, El Presidente, Hałas Róży, Labirynt, Łódzki Dom Kultury [1], Nowy Świat, Piątek Trzynastego, Promewa oraz wspólnie Graficon i Kultura Gniewu.

Zobacz wykresy z podziałem na miesiące.

Spośród 420 albumów, zeszytów i książek 84 zostały stworzone przez polskich twórców (oczywiście nie licząc prac Rosińskiego i Kasa), z czego 60 było nowościami (pozostałe 24 to reedycje). W roku poprzednim ukazało się 47 polskich albumów i zeszytów, w tym 21 nowych (26 reprintów). To oznacza, że w roku 2003 pojawiło się aż o 39 więcej nowości, niż w roku 2002. Takie ożywienie rdzennie polskiego rynku bardzo cieszy. Dobrze by było, aby polskie nowości zostały w przyszłości lepiej rozłożone w czasie, gdyż duża ilość zeszłorocznych premier pojawiła się w marcu i październiku, a ilość osób kupujących nowości na konwentach spada. Duża w tym zasługa coraz lepszej dystrybucji zarówno tradycyjnej jak i internetowej - w kilku największych specjalistycznych księgarniach można już kupić praktycznie wszystko.

Wśród pozycji zagranicznych znalazło się 119 albumów i zeszytów frankofońskich (ze względu na jednolitą strukturę rynku francusko-belgijsko-szwajcarskiego komiksy z tych trzech krajów zostały zsumowane łącznie), w tym 108 nowości, 106 amerykańskich (105 nowości), 92 japońskie (87 nowości), 11 włoskich, 4 hiszpańskie oraz po jednym niemieckim, holenderskim, greckim i słoweńskim (chodzi tu o "Falkę" rysowaną dla Strip Art Features z siedzibą w Słowenii, a drukowaną premierowo jednocześnie we Francji, Danii i Niemczech).

Zobacz wykresy z podziałem na miesiące.

Najwyższy czas przejść do pieniędzy. O zauważalnym wzroście cen niektórych wydawców już pisałem na wstępie. Na spółkę z wzrostem ilości pozycji dało to znaczny wzrost sumy ogólnej w stosunku do roku poprzedniego. Za nowości z 2003 roku trzeba było zapłacić 7 795,65 zł. W roku poprzednim wszystkie nowości warte były 6 388,17 zł. Oczywiście listę wydawców również w tej kategorii otwiera Egmont z sumą 3 425,24 zł [2 426,90 zł]. Nie zmienia się też układ na dalszych sześciu miejscach. Druga jest J.P.Fantastica - 905,40 zł [696,50 zł], trzecia Mandragora - 530,30 zł [513,00 zł - awans z miejsca piątego w roku 2002], czwarty Motopol - Twój Komiks 447,40 zł [605,70 zł], piąte Waneko - 408,90 zł [290,20 zł - awans z szóstego], szósty Podsiedlik-Ranioski i S-ka - 349,80 zł [190,80 zł - awans z siódmego] a siódmy Amber - 329,60 zł [677,60 zł - spadek z trzeciego]. Dopiero tu zaczynają się na tyle duże różnice między ilością a cenami, by było to widoczne w zestawieniach. Ósmy jest Post z sumą 200,50 zł [79,60 zł - awans z jedenastego], dziewiąta Muza - 99,80 zł [149,00 zł - spadek z ósmego] a dziesiątkę zamyka Kultura Gniewu z sumą 87,90 zł [50,00 zł]. Na dalszych miejscach znaleźli się: Fun Media - 75,70 zł [101,45 zł - spadek z dziesiątego], Niezależna Prasa - 69,92 zł [74,92 zł], Siedmioróg - 64,80 zł [115,50 zł - spadek z dziewiątego], Słowo/Obraz Terytoria - 60,00 zł, Graficon - 57,60 zł [54,90 zł], Kasen - 56,00 zł, Prószyński i S-ka - 53,60 zł [44,70 zł], XXL Grupa Medialna - 45,60 zł [11,70 zł], Studio Domino - 41,60 zł [22,00 zł], Nowy Świat - 37,00 zł, BM Vision - 32,15 zł, Zin Zin Press - 28,00 zł [40,00 zł], Michaś Potrafi - 27,89 zł [37,70 zł], Labirynt - 24,00 zł, Saisha - 23,00 zł, Imago.com.pl - 19,90 zł, Oficyna Naukowa - 19,80 zł, Piątek Trzynastego - 19,00 zł, Rzecz Kultowa - 18,90 zł, Elita.pl - 17,90, Pasażer - 17,00 zł [5,00 zł], Łódzki Dom Kultury - 16,00 zł [15,00 zł], spółka Graficon/Kultura Gniewu - 15,00 zł, Hałas Róży - 14,99 zł, Westa-Druk, WIP, Wydawnictwo Diecezjalne Sandomierz - każdy po 14,90 zł, Promewa - 13,99 zł, Atropos - 13,90 zł, Ares2 - 12,99 zł, Instytut Filologii Słowiańskiej - 11,00 zł, Impression - 9,99 zł, Arsal - 9,00 zł [9,00 zł], El Presidente - 6,00 zł, Medika - 3,99. Warto dodać, że Krajowe Centrum ds. AIDS wydało komiks bezpłatny.

Zobacz wykresy z podziałem na miesiące.

Rok 2004 może okazać się znacznie trudniejszy dla wydawców ze względu na podwyżki VATu (m.in. na druk), które czekają nas już w maju z okazji wejścia Polski do Unii Europejskiej.

[Jarek Obważanek]

Podsumowania poszczególnych miesięcy roku znajdują się tutaj.

Podsumowanie obejmuje tylko te albumy, zeszyty i czasopisma, które pojawiły się w rubryce Ostatnio wydane w przeciągu całego roku. Z pewnością występują w nim pewne braki i uchybienia, ale są na tyle marginalne, że nie rzutują za bardzo na obraz całości. Tym niemniej czekam na uwagi.

WRAK.PL - Komiksowa Agencja Prasowa